Pewnie nie raz zdarzyło Ci się kupić coś a po wyjściu ze sklepu okazywało się, że ma inny kolor niż Ci się wydawało we wnętrzu. Oświetlenie w którym oglądamy produkt ma ogromne znaczenie na nasze postrzeganie barw. To jest pierwszy problem przy ocenie rzeczywistego koloru.

Dlaczego nie widzimy poprawnie kolorów w sztucznym oświetleniu czyli współczynnik oddawania barw CRI (Ra)

Sztuczne oświetlenie czyli wszelkiego rodzaju żarówki, świetlówki itd. mają określony współczynnik oddawania barw. Jest on określony od 1 do 100. Im wyższa wartość tym lepiej. 100 oznacza dla światła białego widmo ciągłe i najlepsze oddawanie barw natomiast 0 to światło monochromatyczne. Dobre źródła światła mają CRI większe niż 96. Co to oznacza w praktyce? Często jest to dobrze widoczne w przypadku jaskrawych kolorów np. ostry pomarańczowy oglądany przy świetle z tanich ledów o niskim współczynniku oddawania barw będzie wyglądał na „sprawny”, mało intensywny.

Przenosimy się z kolorami do cyfrowego świata

Jak widzisz i w rzeczywistości czasem jest trudno poprawnie ocenić kolor produktu a w cyfrowym świecie problemy się tylko mnożą. Współczesne ekrany nie są w stanie wyświetlić wszystkich kolorów jakie występują w naturze. To jak dużą część wyświetlają możesz zobaczyć na poniższym obrazku

 

Dobre graficzne monitory pracujące w przestrzeni Adobe RGB wyświetlają przestrzeń otoczoną białym trójkątem

Czarny trójkąt oznacza przestrzeń sRGB czyli uboższą przestrzeń stosowaną powszechnie w internecie

 

Większość monitorów, telefonów, tabletów z trudem radzi sobie nawet z mniejszą przestrzenią sRGB. Zacznijmy od pierwszego wniosku płynącego z powyższej grafiki. Na zdjęciu nie uda się przedstawić wszystkich kolorów, które widzisz gołym okiem w rzeczywistości. Jeżeli Twój produkt jest np. jaskrawo zielony to niestety ale musisz się pogodzić z tym, że na zdjęciu nie będzie tak wyglądał ponieważ jesteśmy ograniczeni możliwościami technicznymi. O ile na dobrym monitorze np. u nas w studiu 😉 zobaczysz żywszy kolor to niestety przeciętny kowalski będzie oglądał zdjęcia laptopie z ekranem wątpliwej jakości. Dodatkowo pliki przygotowane do publikacji w internecie powinny mieć przypisany profil sRGB czyli ten z mniejszą przestrzenią barwną

 

Poprawne odwzorowanie kolorów na fotografiach

Wiesz już, że nie uda się wyświetlić wszystkich kolorów na Twoim monitorze, teraz dowiesz się, że większość ludzi użytkujących komputery widzi niewłaściwe barwy. By były one w miarę poprawnie wyświetlane ekran musi być dobrej jakości a dodatkowo musi być dobrze skalibrowany. Zwykłe, popularne monitory nie mają niestety możliwości kalibracji, można co prawda trochę poprawić software`owo sposób w jaki wyświetlają zdjęcia ale nie oczekujmy cudów. Najczęściej można wybrać z kilku predefiniowanych ustawień monitora,  zmienić jasność, kontrast, temp. barwową i to w zasadzie wszystko. Kolejnym problemem jest otoczenie naszego ekranu czyli pomieszczenie w którym przebywamy oraz jego oświetlenie. Najlepsze są neutralne kolory ścian, które nie zaburzają naszego postrzegania a światło nie powinno padać bezpośrednio na ekran. Wysokie CRI i odpowiednia temperatura barwowa zastosowanego oświetlenia również są wysoce wskazane. Kolejną rzeczą, która przeszkadza w poprawnym postrzeganiu kolorów jest nasz wzrok i mózg.

Czopki i pręciki

To nasze światłoczułe receptory, które pozwalają nam postrzegać świat. Czopki są odpowiedzialne za widzenie kolorów przy dobrym oświetleniu. Mamy różne czopki. Jedne odpowiadają za wrażenie czerwieni, inne za wrażenie zieleni a jeszcze inne za wrażenie barwy niebieskiej. Jeżeli mamy zbyt intensywne oświetlenie to pogarsza się wrażliwość wzroku ponieważ czopki są przesycone. Jeżeli światła jest zbyt mało to do akcji wkraczają pręciki odpowiedzialne za widzenie  skotopowe, które pozwalają ujrzeć jedynie czarno-biały obraz (tak, to za te zarysy obiektów widzianych w nocy odpowiadają pręciki) Między praktycznie brakiem światła a poprawnym oświetleniem jest jeszcze stan pośredni, który powoduje, że również nie widzimy poprawnie wszystkich barw.

Mózg

Nasz mózg to taki chochlik, który gdy już rozwiążemy wszystkie problemy by stworzyć idealne warunki pracy spowoduje, że nadal nie będziemy widzieć poprawnie. Niestety nasz mózg nie jest doskonały i możesz to sprawdzić na sobie

 

 

Pola A i B różnią się od siebie jasnością, prawda?

niestety… są takie same!

Gdy połączysz pola dobrze widać, że są identyczne.

Nasz mózg ma „zapamiętane” pewne wzorce, sposoby działania, schematy,  które umożliwiają nam codzienne funkcjonowanie a jednocześnie potrafią zaburzyć postrzeganie rzeczywistości. Dwie takie same fotografie umieszczone w różnych ramkach (np. w białej i czarnej) będą powodowały inne subiektywne wrażenia. Jedno będzie się wydawało jaśniejsze drugie ciemniejsze, jedno mniej drugie bardziej kontrastowe.

Podsumowanie

Ten wpis jest tylko powierzchownym dotknięciem tematu, jest tu wiele uproszczeń ale ma on na celu pokazać jak skomplikowany i rozległy jest to temat. Wszyscy to samo zdjęcie będziemy postrzegali zupełnie inaczej w zależności od tych wszystkich czynników wymienionych powyżej. Poprawnie skalibrowany monitor i dobrze przygotowane miejsce pracy pomaga w tym by poprawnie widzieć barwy. Niestety trzeba się pogodzić z tym, że przeciętny odbiorca będzie zdjęcia oglądał w gorszych warunkach i na gorszym sprzęcie.

 

Zobacz też inny wpis:Czy poprawnie widzisz kolory?